بررسی رویکردهای مناسب تامین مالی پروژه های نیروگاهی در شرکت های ipp موردکاوی پروژه های نیروگاهی خصوصی مپنا

مصرف بالای سرانه ی برق و رشد سالانه ی تقاضا، ضرورت ایجاد ظرفیت های جدید تولید برق را در کشور مشخص کرده و نیاز به سرمایه گذاری کلان را در این بخش آشکار نموده است. با توجه به حجم بالای منابع مالی مورد نیاز برای پاسخ گویی به این نیاز فزاینده، دولت در برنامه ی سوم توسعه، مقدمات مشارکت بخش خصوصی در احداث نیروگاه های تولید برق را در قالب شرکت های مستقل تولید کننده ی برق (ipp) فراهم نموده و بار مالی ناشی از تقبل پروژه های نیروگاهی را به این بخش واگذار کرده است. در این راستا بخش خصوصی با چالش تامین مالی پروژه های نیروگاهی مواجه گردیده است. به طوری که اغلب رویکردهای متعارف در جهان قابلیت کارکردی در شرایط کنونی کشور را نداشته و شرکت های ipp عملا بر حمایت های دولت در تامین مالی (از طریق رویکرد فاینانس خودگردان و حساب ذخیره ارزی) متکی شده-اند. با توجه به این ویژگی تامین مالی در کشور، تحقیق حاضر ضمن بررسی مشخصه ها و چالش های رویکرد جاری؛ ویژگی های تاثیرگذار پروژه های نیروگاهی در انتخاب رویکرد تامین مالی و معیارهای شرکت های ipp در تامین مالی پروژه ها می پردازد. همچنین تحقیق راهکارهایی برای بهبود روند تامین مالی از رویکرد جاری، و پیشنهادهایی برای تسهیل و تسریع تامین مالی پروژه ها در قالب رویکرد مناسب تامین مالی ارائه می نماید. نتایج تحقیق مشخص نمود، خصوصی سازی صنعت برق در کشور به صورت مناسب (در مقایسه با دیگر کشورهای جهان و منطقه) اجرا نگردیده است و همچنین سیستم بانکی و بازارهای مالی کشور از بلوغ کافی برخوردار نمی باشند. از طرف دیگر در رویکردهای کنونی مورد استفاده در کشور بار تامین مالی ناشی از تقبل پروژه ها هنوز بر عهده ی دولت می باشد، و تامین مالی پروژه های نیروگاهی خصوصی در شرایط کنونی بدون حمایت های دولتی با چالش های عمده ای مواجه می باشند به طوری که در اکثر مواقع بدون این حمایت ها قابلیت کارکردی نخواهند داشت. از طرف دیگر ریسک بالای کشوری ایران و کمبود امنیت سرمایه گذاری دسترسی شرکت های ipp را به منابع خارجی (مانند موسسات بین المللی، صندوق های ضمانت صادرات و بانک های تجاری خارجی) محدود کرده و موجب تمرکز این شرکت ها به منابع داخلی گردیده است. دراین شرایط مناسب ترین راهکار برای شرکت های ipp جدا کردن ریسک کشور از ریسک پروژه و شرکت می باشد، که به واسطه ی سرمایه گذاری در پروژه های خارجی، فراهم شدن شرایط صادرات برق توسط تولیدکنندگان و امکان عرضه ی سهام شرکت های ipp در بورس های بین المللی؛ همچنین ایجاد صندوق های سرمایه گذاری خاص نیروگاه در خارج از کشور میسر می-گردد. اصلاح ساختار مدیریتی و تامین مالی حساب ذخیره ارزی (مطابق با ویژگی ها و مشخصه های پروژه های نیروگاهی) نیز در شرایط کنونی به عنوان راهکار مناسبی پیشنهاد می گردد.